Адасабленне прыдаткаў
Адасабленне
прыдаткаў
дапаможа
запомніць Пакацігарошак.
Коска: |
Дэфіс: |
Працяжнік: |
Не адасабляецца: |
Прыдатак адасабляецца коскамі, калі адносіцца
да ўласнага або агульнага назоўніка і стаіць пасля іх: Пакацігарошак,
хлопчык смелы і дужы, пайшоў
да Цмока, каб выратаваць сваіх братоў і сястру Палашку. |
Адзіночныя прыдаткі звязваюцца з азначаемым словам пры
дапамозе дэфіса: Пакацігарошак вытрымаў усе выпрабаванні, што выдумаў Цмок-злодзей, і атрымаў перамогу. |
Працяжнік ставіцца, калі перад прыдаткам можна без змены сэнсу ўставіць
словы а іменна, гэта эначыць: Гэтае цёмнае месца—замчышча Цмока—зусім не напужала Пакацігарошка. |
Калі злучнік як разам са
словамі, да якіх адносіцца, мае значэнне “ў
якасці”, то такі зварот прыдаткам
не з’яўляецца: Цяпер Пакацігарошак усюды вядомы як самы моцны і самы смелы чалавек. |
Прыдатак адасабляецца коскамі, калі адносіцца да асабовага займенніка (незалежна ад месца ў сказе): І вось ён,
маленькі волат, перамог злосную пачвару. |
|
Працяжнік ставіцца, калі неабходна падкрэсліць удакладняльны, паясняльны характар прыдатка (ён звычайна стаіць у
канцы сказа), а таксама ў сказах ускладненай будовы: Груган прынёс Пакацігарошку жывую ваду—вадкасць для ажыўлення памёрлых. |
Дэфіс паміж адзіночным прыдаткам і азначаемым
словам не пішацца, калі азначаемы
назоўнік выражаны словамі грамадзянін,
пан, мой (наш, ваш) брат: Пакацігарошак прынёс у кавальню іголку і кажа: “Пан каваль, зрабі мне булаву!” |
Прыдатак адасабляецца коскамі, калі звязваецца з азначаемым назоўнікам
злучнікам ці, або, гэта значыць (з
удакладняльным значэннем): Дома ўсе звалі яго Пакацігарошак, або проста Малеча. |
|
|
Дэфіс паміж адзіночным прыдаткам і азначаемым
словам не пішацца, калі агульны назоўнік стаіць перад уласным: Рака
Хуткаплынька дапамагла
Пакацігарошку дабрацца да замчышча Цмока. |
Прыдатак адасабляецца коскамі, калі звязваецца з азначаемым назоўнікам
злучнікам як (з прычынным значэннем): Пакацігарошак,
як сапраўдны брат, не
мог пакінуць сваіх родных на вечныя пакуты ў замчышчы Цмока. |
|
|
Дэфіс паміж адзіночным прыдаткам і азначаемым
словам не пішацца, калі прыдатак адносіцца да двух азначаемых
слоў: Сто дзяўчынак
і хлопчыкаў падлеткаў тамілася ў замчышчы Цмока, пакуль
Пакацігарошак не вызваліў іх. |
Прыдатак адасабляецца коскамі, калі звязваецца з азначаемым назоўнікам
словамі па прозвішчу, па мянушцы, па клічцы і інш.: “ Няўжо гэты хлапеча, па мянушцы Пакацігарошак, зможа есці са
мной на роўных жалезныя бабы?”—здзівіўся Цмок. |
|
|
|
Адасабляюцца развітыя прыдаткі, якія стаяць перад ўласнымі назоўнікамі і
маюць дадатковае значэнне акалічнасці: Пачвара злосная
і страшэнная, Цмок не
шкадаваў нікога. |
|
|
|